Mensen en lemmingen

door Giorgio Agamben

vertaling van Uomini e lemmings
(28 juli 2021)

Lemmingen zijn kleine knaagdieren, ongeveer 15 centimeter groot, die leven in de toendra’s van de noordelijke regionen van Europa en Azië. Deze diersoort heeft de eigenaardigheid om zonder duidelijke reden onverwacht collectief tochten te ondernemen die eindigen in een massale zelfmoord in zee. Het raadsel waar biologen zich door dit gedrag voor gesteld zagen, is zo uniek dat zij, na pogingen om verklaringen te geven die ontoereikend bleken, verkozen het fenomeen naast zich neer te leggen. Toch vroeg een van de meest lucide geesten van de 20e eeuw, Primo Levi, zich alsnog af wat het fenomeen inhield en gaf een overtuigende interpretatie. ^[1] Wij gaan ervan uit dat alle levende wezens willen blijven leven: bij de lemmingen is deze wil om de een of andere reden minder sterk en verwordt het instinct om te leven tot een instinct om te sterven.

Ik geloof dat op dit moment zich iets vergelijkbaars voordoet bij een ander soort levende wezens, de soort die wij ‘homo sapiens’ noemen. Collectieve zelfmoord vindt hier – zoals het een soort betaamt die het instinct door taal heeft vervangen, en de innerlijke fysieke kracht heeft verruild voor een reeks apparaten buiten het lichaam – op een kunstmatige en ingewikkelde manier plaats, hoewel het resultaat wellicht hetzelfde is. De mens kan niet bestaan zonder reden of rechtvaardiging voor zijn leven, wat altijd al resulteerde in godsdiensten, mythen, politieke overtuigingen, filosofieën en idealen van allerlei aard. Een dergelijke rechtvaardiging lijkt vandaag – tenminste onder het rijkste en meest vertechnologiseerde deel van de mensheid – te zijn weggevallen, waardoor mensen zich misschien voor het eerst gereduceerd zien tot een zuiver biologisch leven, iets wat zij niet lijken te kunnen aanvaarden. Alleen dit kan helpen verklaren waarom zij, in plaats van een eenvoudig, genadig samenleven te accepteren, het nodig hebben gevonden een meedogenloze gezondheidsterreur in te stellen, waarin het leven, verstoken van een meer ideale rechtvaardiging, continu wordt geteisterd en bedreigd door ziekte en dood.

En alleen dit kan verklaren waarom, hoewel degenen die de vaccins produceren hebben verklaard dat het niet mogelijk is de langetermijneffecten ervan te voorspellen omdat de voorgeschreven procedures niet konden worden nageleefd en de tests met betrekking tot genetische modificatie en kankerverwekkendheid pas in oktober 2022 zullen zijn voltooid, miljoenen mensen zijn onderworpen aan een massavaccinatie op een ongekende schaal. Het is heel goed mogelijk – hoewel op geen enkele manier zeker – dat het gedrag van de mens over enkele jaren zal lijken op dat van lemmingen en dat de menselijke soort in die zin tot uitsterven is gedoemd.

28 juli 2021
Giorgio Agamben